In de sfeervolle boardroom van Horizon Flevoland mochten wij de genodigden voor de Waterstoftafel Maritiem welkom heten. Er was een brede opkomst van bedrijven in de maritieme sector. Alex Plat vertelde over het FLHY project, waarin we toewerken naar een overzicht van vraag & aanbod voor potentiële waterstofvolumes voor de provincie Flevoland. Dit is extra relevant nu demissionair minister Jetten het plan voor HyRegions naar buiten heeft gebracht eerder deze week.

Aad Bruggeman van Roger Energy nam ons vervolgens mee in de verschillende off-grid toepassingen die zij hebben gerealiseerd in de scheepsvaart (en daarbuiten). Door in te zetten op standaard containermaten, kunnen zij schepen bevoorraden van waterstof zonder urenlang te hoeven tanken. Die waterstof kan vervolgens worden gebruikt om op te varen of om de equipment op werkschepen aan te drijven. Een low hanging fruit is het gebruik van kranen op waterstof, waarbij de elektromotor zichzelf bij elke neergang weer deels oplaadt. Aad wist in het nieuwsgierige gesprek dat volgde op zijn presentatie de aanwezigen te inspireren dat waterstof op het water al kan en al gebeurt.

Waar zien we potentie voor waterstof?

De sluis bij Lelystad (belangrijk afslagpunt voor verschillende routes) en het Allardsoog? (onbewoond, geschikt voor massale opslag) zijn interessante potentiële locaties voor tank/laadstations. Qua gebruik zien we vooral de binnenvaart (container meer of minder), werkschepen en IJsselmeervissers (beperkte actieradius geen probleem). Daarnaast is walstroom op plekken die niet of nauwelijks toegang hebben tot het grid een goede optie.

Welke concrete toepassingen zijn de eerste stap?

De overstap op elektrisch aangedreven varen is essentieel, nog ongeacht of je de stroom eerst nog uit diesel haalt of uit batterijen. Elektrisch varen heeft bepaalde voordelen in vermogen en onderhoud en je blijft flexibel in energiebron (want niemand kan in de toekomst kijken). Flexibiliteit is zekerheid, immers. Voor een massale overstap op waterstof is beschikbaarheid en betaalbaarheid nodig. Beschikbaarheid gaat om tankstations op knooppunten en voldoende leveringszekerheid qua volumes. Betaalbaarheid is een lange termijn verhaal, maar een stimulans vanuit de overheid is geen overbodige luxe.

Wie hebben we nog nodig?

De overheid werkt al duidelijk mee om waterstofprojecten van de grond te krijgen, maar kan nog meer betekenen in het versoepelen van regelgeving voor pilot projecten en het omzetten van de geleerde lessen uit die projecten in concreet beleid. Dat geldt ook voor de veiligheidsafdelingen van opdrachtgevers. Een belangrijke drijvende kracht in verduurzaming zijn opdrachtgevers die eisen stellen aan hun rederijen. Verladers en grote tender-projecten kunnen ambitieuze zero-emissie eisen stellen aan de opdrachten die ze gunnen, mits zij ook bereid zijn daar een premium voor te betalen. Tot slot is er veel enthousiasme om consortia op te zetten en gezamenlijk subsidies aan te vragen, maar daarvoor zijn toegewijde kartrekkers nodig met expertise op het schrijven van dit soort aanvragen en op het managen van een dergelijk project. Een penvoerder met lange adem die boven de individuele partijen staat.

Welke afspraken moeten we maken?

Onder de aanwezigen ontstond de ambitie om een consortium op te richten rondom een productielocatie en tank/laadstation op het te ontwikkelen Port of Urk en schepen te gaan bouwen die (deels) op waterstof varen.

Een dergelijk plan gaat natuurlijk niet over één nacht ijs, dus Horizon trekt de rol naar zich toe om de partijen op korte termijn weer bij elkaar te brengen om dit verder uit te werken tot een aanvraag voor een Europese subsidie. Binnen een dergelijk construct zou dan leveringszekerheid het belangrijkste criterium zijn, mits de subsidie ervoor zorgt dat een pilot project betaalbaar blijft.